Obrazy św. Augustyna i św. Grzegorza Wielkiego z kościoła w Jastrzębi
Poniższy artykuł jest fragmentem opracowania Małgorzaty Klimowicz pt. „Wielcy doktorzy Kościoła łacińskiego w sztuce kościołów Powiatu Tarnowskiego”, zamieszczonego w T. 18 „Rocznika Tarnowskiego”.
Malowidła na desce ukazujące św. Augustyna i, prawdopodobnie, św. Grzegorza Wielkiego, zdobiły wejście na chór (św. Augustyn) oraz wejście główne do kościoła (św. Grzegorz Wielki). Po gruntownym odnowieniu świątyni (1909-1967) przechowywane na strychu w kościele parafialnym w Jastrzęiej.
ŚW. AUGUSTYN
Z XVIII w. pochodzi wyobrażenie przedstawiające św. Augustyna, które znajdowało się pierwotnie na drzwiach prowadzących na chór muzyczny. Obraz namalowany został farbami olejnymi na desce przez nieznanego malarza. Posiadał wymiary 160x65 cm. Ma kształt prostokąta, zakończonego u góry półkoliście. Święty został przedstawiony w całej postaci, ustawiony frontalnie do widza, lekko skierowany w prawą stronę. Stoi w głębi kamiennego portalu, ubrany w szaty biskupie; czerwoną sutannę, białą komżę ozdobioną koronką oraz zarzuconą na ramiona czerwoną kapę z widoczną granatową podszewką. Na piersiach ma założony pektorał. Nakrycie głowy św. Augustyn stanowi czerwona infuła w formie trójkąta. W lewej ręce święty trzyma pastorał, w prawej gorejące serce, wznosząc je ku górze, wskazując nim w stronę Trójcy Świętej. Wyobrażenie Trójcy Świętej malarz przedstawił ukazując Boga Ojca jako siwego starca z brodą w blasku nimbu trójkątnego, Chrystusa z krzyżem, jako Męża Boleści, a nad nim unoszącą się gołębicę. Interesujące jest tło obrazu. Pod stopami świętego zauważyć można trudno czytelny krajobraz, prawdopodobnie morze ze statkami, zaś powyżej zamglony brzeg z architekturą zabudowań. Wskutek zabrudzeń tło obrazu jest w tonacjach szaro-brązowych, natomiast górna partia uwidacznia błękit nieba. U stóp świętego napis: „S. Augustinus E. D. E.” Poniżej, na stopniach kamiennych, leży otwarta księga. Obraz oprawiony w drewnianą rzeźbioną ramę koloru błękitno-brązowego.
ŚW. GRZEGORZ WIELKI
Obraz św. Grzegorza Wielkiego został namalowany farbą olejną na desce sosnowej (190x65 cm) przez nieznanego malarza prawdopodobnie około XVIII w. Początkowo stanowił on część skrzydła drzwi, można domniemywać po rozmiarach, wejścia głównego do kościoła. Drzwi dwuskrzydłowe, umocowane na zawiasach stalowych i zamek podwójny ze skoblem, sugerują, że św. papież został namalowany na lewym, wewnętrznym skrzydle. Reszta drzwi nie została zachowana. Wyobrażenie to, przedstawiające prawdopodobnie św. Grzegorza Wielkiego, nie jest skatalogowane ani nie jest wprowadzone do rejestru zabytku. Święty Papież został przedstawiony frontalnie, w całej postaci, lekko odchylony w lewą stronę. Ukazany jako mężczyzna w starszym wieku, z siwą brodą oraz włosami. Odziany w papieski strój liturgiczny, w którym dominuje akcent czerwieni. Spod zarzuconej na ramiona kapy, zdobionej złotą oblamówką, wystaje biała komża – dekorowana misterną koronką. Na komży jest widoczna stuła w kolorze czerwieni. Nakrycie głowy stanowi papieska korona, zwana tiarą, składająca się z trzech diademów, wysadzana perłami, ozdobiona na szczycie małym krzyżem. Św. Grzegorz Wielki w lewej ręce trzyma otwartą księgę, w prawej, uniesionej w geście zadumy, pióro. Święty spogląda w kierunku unoszącej się nad jego głową gołębicy. Zza postaci wychyla się uskrzydlony anioł trzymający w ręku pastorał – trójramienny krzyż. Papieża przedstawiono w pozycji stojącej na widocznym stopniu, na tle szaro-błękitnym, w obłokach w górnej partii obrazu.
Źródło: Klimowicz Małgorzata, Wielcy doktorzy Kościoła łacińskiego w sztuce kościołów Powiatu Tarnowskiego [w:] Rocznik Tarnowski, pod red. Bartosza A., T. 18, Tarnów 2013, s. 154-155.
