Rozwój szkolnictwa w Bruśniku
Szkolną Kronikę opisującą historię szkolnictwa w Bruśniku zaczął prowadzić w 1873 roku nauczyciel - Andrzej Fyda, na polecenie Wysokiej Rady Szkolnej Krajowej we Lwowie. Ustalił on, na podstawie ustnych przekazów mieszkańców wsi, że edukacja nielicznych dzieci w Bruśniku rozpoczęła się ok. 1828r. Religi nauczał ksiądz, a organista w swoim domu uczył pisania i rachowania.
W Ziemi Ciężkowickiej nr 9/2000 czytamy natomiast: „Wpływ na rozwój szkolnictwa parafialnego miały rozporządzenia najwyższych władz kościelnych. Uchwała IV Soboru laterańskiego z 1215 roku nakazywała organizowanie przy lepiej uposażonych kościołach szkół parafialnych. W materiałach źródłowych pierwsza wzmianka o szkole w Bruśniku pochodzi z 1513 roku, kiedy to nauczycielem był minister ecclesiae (minister kościoła), niestety nazwisko nie jest znane. Szkoła przerwała swoją działalność około 1565 roku po zabraniu kościoła przez kolatora Stanisława Rożena, który zamienił go na zbór ariański. Około 1596 roku przywrócono kościół i zapewne szkołę katolikom. Od 1601 roku rektorem szkoły był Wojciech z Żytna. Szkoła mieściła się w starym budynku z izbą i sypialnią a wokół niego znajdował się ogród, którego uprawę dla kierownika szkoły nadzorował dziedzic.”
Kronikarz – Andrzej Fyda w kronikach parafialnych odnalazł dokument, w którym czytamy: „w 1848 roku kosztem Wielmożnego Pana Konstantego de Miaczów Fichauzera, Dziedzica Dóbr Bruśnika z wielką pomocą gromady dom szkolny stawiać zaczęto”. Budowę szkoły ukończono w 1854 roku, a jesienią szkołę uroczyście otwarto i poświęcono uczniów św. Stanisławowi Kostce, który został patronem szkoły w Bruśniku. Orzeczenie Wysokiej Rady Krajowej w 1875 roku zobowiązało miejscową ludność do utrzymania budynku szkoły, mieszkania nauczyciela oraz dostarczania drzewa bukowego na opał. Szkoła początkowo była jednoklasowa, liczyła czternaścioro uczniów. Dopiero w 1906 roku zmienia się w dwuklasową, prowadzoną przez trzech nauczycieli.
Kierownictwo szkoły w Bruśniku powołało w 1937 roku komitet, który miał kierować budową nowej murowanej szkoły, trzyklasowej. Budowa jednak nie została rozpoczęta. Mimo wybuchu wojny w 1939 roku w szkole w Bruśniku, w październiku rozpoczął się rok szkolny, sroga zima sprawiła jednak, że tylko nieliczne dzieci docierały na zajęcia. W roku 1941 do szkoły zgłasza się aż 186 dzieci, jednak później, ze względu na panujący we wsi tyfus, uczęszcza ich coraz mniej. Po tej epidemii uczniowie otrzymują w szkole darmowe mleko. Uczniów jest jednak ciągle mało, ponieważ rodzice wielu z nich zostają zabrani na roboty do Niemiec, a najstarsze dzieci z rodzeństwa przejmują obowiązki domowe.
W roku 1944 szkoła w Bruśniku staje się kwaterą wojsk niemieckich, kierownikowi szkoły udaje się na szczęście ocalić dokumentację. Po wojnie z inicjatywy mieszkańców zakupiono grunt z plebańskich posiadłości i rozpoczęto budowę nowej szkoły. W 1947 roku uroczyście poświęcono kamień węgielny pod budowę nowej szkoły i kolejny rok „upłynął w gromadzie pod znakiem ciężkiej solidarnej pracy”. W 1949 roku szkołę otwarto, początkowo jednak borykała się z brakiem sprzętu, pomocy naukowych i funduszy na podstawowe potrzeby. Wkrótce po rozpoczęciu nauki w nowym budynku szkolnym Wydział Oświaty zaopatrzył szkołę w potrzebne pomoce, a Komitet Rodzicielski organizował wiele akcji na rzecz szkoły i dzieci. W 1962 roku szkoła została poddana gruntownemu remontowi, a pięć lat później zaopatrzono ją w prąd. Później do szkoły doprowadzono wodociąg, a w 1980 roku wyposażono ją w centralne ogrzewanie i sanitariaty wewnątrz budynku.
Źródło: http://www.zspbrusnik.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=3&Itemid=4
„Ziemia Ciężkowicka”, nr 9/2000, s. 5.
