Życiorys Edwarda Średniawy
Edward Średniawa (1886-1968) urodzony w Ostruszy - syn Stanisława Średniawy, kierownika szkoły w Ciężkowicach i Pauliny z d. Mruk. Uczęszczał do Cesarsko - Królewskiego Gimnazjum Męskiego II w Tarnowie. W klasie piątej - maturalnej był w roku szkolnym 1903/04. Z powodu różnicy zdań z księdzem katechetą udało mu się zdać maturę dopiero wyjazdowo w Nowym Sączu w 1907 roku, gdy miał 21 lat. Po maturze przez rok studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale zmienił plany zawodowe i zdecydował się w końcu zostać weterynarzem. Odpowiednie studia ukończył we Lwowie w Cesarsko-Królewskiej Szkole Weterynaryjnej, która była kolebką polskiej medycyny weterynaryjnej. Wówczas językiem wykładowym był polski i studia trwały 6 semestrów. Podanie rodzinne głosi, że otrzymywał od ojca tak skromne fundusze na studia, że uczył się wieczór i w nocy do światła latarni ulicznej. Jako absolwent tej uczelni otrzymał dyplom z dwujęzycznym tekstem po polsku i po łacinie, i tytułem lekarza weterynarii (medicus veterinarius) z prawem wykonywania zawodu we wszystkich krajach monarchii austriackiej. Jako młody weterynarz jeździł po odległych folwarkach w Galicji.
W rodzinnych Ciężkowicach zakochał się w Bronisławie Skabowskiej - potomkini konfederata barskiego i burmistrza Ciężkowic - Jana Górskiego (1755-1845). W I wojnie światowej Edward brał udział jako żołnierz austriacki. Skierowano go na front włoski. Zachorował tam na jakąś chorobę zakaźną, chyba czerwonkę i został zwolniony do domu i wrócił do Ciężkowic. Latem 1916 roku Edward ze swoją matką Pauliną i narzeczoną uciekali przed frontem. Ślub Edwarda i Bronisławy odbył się w Ołomuńcu 8 września 1916 roku. Wkrótce razem wrócili do Ciężkowic. W kilka dni po odzyskaniu niepodległości, w listopadzie 1918 roku zgłosił się na ochotnika do wojska. Do demobilizacji w roku 1921 służył w wojsku jako lekarz weterynarii w Bochni i Nowym Sączu.
W 1926 roku z rodziną: żoną Bronisławą i synami: Bronisławem (1917-2014) i Jerzym (1920-1991) przeniósł się do Bielska. Tu pracował w 21 Pułku Artylerii Polowej, przemianowanym w 1932 roku na 21 Pułk Artylerii Lekkiej. W 1934 roku przedwcześnie przeszedł w stan spoczynku w randze podpułkownika Wojska Polskiego. Miał jeszcze sporo sił, zapału do życia i ambicji. Z żoną zbudowali dom w Krakowie, gdzie synowie poszli na studia, a sam jeszcze zrobił doktorat z weterynarii na swojej macierzystej uczelni we Lwowie, która w międzyczasie zmieniła nazwę na Akademię Medycyny Weterynaryjnej. Po doktoracie zajmował się pisaniem artykułów do „Przeglądu Weterynaryjnego” w latach 1937-39. Napisał ich ponad sto. Ostatni artykuł, już nigdy nie wydrukowany, skończył pisać na tydzień przed wybuchem wojny. Gdy wybuchła wojna zakopał swoją szablę w ogrodzie. Po wojnie represjonowany. Większość jego domu została objęta kwaterunkiem i umieszczano mu w domu i wręcz w mieszkaniu lokatorów bardzo pośledniego autoramentu. Nie pozwalano mu pracować jako doktorowi weterynarii, aż w końcu zezwolono mu na pracę na stanowisku felczera w tuczarni świń, gdzieś pod Chrzanowem. Był już mocno posunięty w latach i długo nie wytrzymał takiej pracy i dojazdów. Hobbystycznie był esperantystą i miłośnikiem greki i łaciny, deklamował poezję w tych językach do swej śmierci. Zmarł w Krakowie w 1968 roku. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
Życiorys przekazała do wpisu do
Internetowej Encyklopedii Ciężkowic
dr Bronisława Średniawa – Kraków
Przekazano do wpisu 16.12.2022
