Ciężkowice w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich
Ciężkowice – mko., pow. grybowski, o 20 kil od Grybowa, o 16 kil. od Tuchowa, przy drodze pow. i kol. żel. leluchowsko – tarnowskiej, na wzgórzu nad rz. Białą położone, będące siedzibą sądu pow., ma posterunek żandarmeryi, st. poczt., szkołę lud. etatową, aptekę, kasyno, czytelnię, stacyą kolei żelaznej tuż pod miasteczkiem, kościół par. pod wezw. św. Andrzeja, był początkowo drewniany, poczem z rozkazu króla Kazimierza W. postawiono r. 1336 murowany, który 1830 r. zgorzał wraz z całym miasteczkiem, a po kilku latach na nowo został odrestaurowany; mieści w sobie obraz Zbawiciela słynący cudami i ściągający pielgrzymów nabożnych, darowany podług podania przez papież Urbana VIII roku 1632. Kolatorką kościoła jest właścicielka dóbr Bogoniowice z przył. Turskiem, Bugajem, Kipszną i Ostruszą, z których składało się dawne niegrodowe starostwo ciężkowickie. Właścicielem obsz. dworsk. bogoniowickiego jest zarazem właśc. niegdyś starościńskiego gruntu w Ciężkowicach, którym niedaleko kościoła stał dwór star., i pobiera dochody z części propinacyi w miasteczku. Rozl. 1595 m., w równinie dobry nadrzeczny namuł, w pagórkach dosyć urodzajnych glinka, dm. 325 przeważnie drzewa, mieszk. 1838; w całej par. (dek. bobowskiego) 3324 kat. i 80 izr,; kwitnął tu dawniej przemysł tkacki, z upadkiem którego zubożała ludność trudni się głównie rolnictwem, mając jednak w pamięci dawną zamożność; odznacza się religijnością i przywiązaniem do ziemi rodzinnej. W miejskiem archiwum są zachowane przywileje królów polskich nadane dla C., mocą których odbywa się tu 13 jarmarków rocznie na bydło, wyroby tkackie, włókna i t. p.; oprócz tego co tydzień targ w poniedziałek. Od króla Władysława Łokietka miało to miasteczko przywilej na prawo magdeburskie, będąc już wówczas posadą starożytną. Około r. 1240 było C. dziedzictwem Wydżgi. kasztelana sądeckiego (czyt. Morawskiego „Sądecczyzna” t. 1 str. 119). Na pagórku za miasteczkiem wznoszą się śród pól grupy skał fantastycznych kształtów, obejmujące znaczną przestrzeń, które według starego podania „są miastem skamieniałem.” Gmina miejska posiada 21, 370 złr. majątku, dochód w r. 1877 wyniósł 4850 złr. Jest w C. fundusz ubogich, składający się z domu, 28 m. gruntu i 895 złr. w obligacyach. Są tez 2 kopalnie węgla.
Źródło: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Sulimierskiego F., Chlebowskiego B., Walewskiego W., T. I, Warszawa 1880-1914, s. 701-702.
