Szczerba – Bossowska Maria
Bossowska Maria Zofia, zamężna Maria Szczerba - Bossowska – córka Henryka Bossowskiego i Heleny z domu Klimontowska - urodziła się w dniu 9.04.1916 roku w Ciężkowicach, jako drugie dziecko w rodzinie Bossowskich. Rodzice Marii pochodzili z rodzin o szlacheckich korzeniach. Rodowód Klimontowskich sięga osoby Jana Górskiego, konfederata barskiego, ojciec Henryk pochodził z rodziny Bossowskich zamieszkałej w okolicach Kielc, skoligaconej z arystokratyczną rodziną austriacką.
Maria miała siostrę Zofię, która zmarła młodo oraz brata Bronisława.
Maria uczęszczała do szkoły podstawowej w Ciężkowicach. Jako panienka z dobrego domu, jak wówczas mawiano, uczyła się także przez rok w szkole prywatnej im. Św. Kingi przy Klasztorze Sióstr Klarysek w Starym Sączu, co stanowiło element ówczesnego starannego wychowania, a szkołę podstawową ukończyła w Tarnowie, gdzie następnie kontynuowała naukę w latach 1931 – 1934, w szkole średniej o profilu handlowym. Tu uczyła się także języka niemieckiego i francuskiego. Nauka w szkole handlowej wynikała wyraźnie z sugestii ojca Marii, który posiadał wykształcenie handlowe i trudnił się profesjonalnym handlem, a w Ciężkowicach prowadził sklep.
Bolesnym przeżyciem dla Marii była wczesna śmierć ojca w roku 1937, który był dla niej wielkim autorytetem i wzorem. Wydarzenie to wpłynęło na dalsze życie Marii, gdyż zdecydowała się pozostać wraz z matką w Ciężkowicach, podczas gdy jej brat Bronisław wyjechał z Ciężkowic po ukończeniu studiów prawniczych na Uniwersytecie Jagiellońskim.
W okresie bezpośrednio przedwojennym Maria podejmowała doraźne prace oraz była aktywną członkinią Akcji Katolickiej. Zachowane materiały potwierdzają, że w latach1938 – 1939 była Sekretarką Oddziału w Ciężkowicach. Maria współpracowała także z ciężkowickim Sokołem.
Wojna zastała Marię w Siekierczynie k/Ciężkowic, gdzie pracowała w sezonowej Ochronce dla dzieci. W czasie okupacji Maria Bossowska pracowała w Sądzie Grodzkim w Ciężkowicach, angażując się jednocześnie w tajne nauczanie. Mimo, iż lista osób, które uczyła podczas okupacji była dość długa, nigdy tego faktu nie eksponowała i nie oczekiwała z tego tytułu żadnych dowodów uznania w okresie powojennym. Dodatkowymi umiejętnościami Marii Bossowskiej była znajomość stenografii, języka niemieckiego oraz umiejętność pisania na maszynie. Po wojnie – w związku z likwidacją Sądu w Ciężkowicach – została przeniesiona do Sądu Powiatowego w Brzesku.
W roku 1947 (w dniu 25.10.1947 w Tuchowie) zawarła związek małżeński z Franciszkiem Szczerbą, mieszkańcem Ciężkowic. W roku 1951 urodził się pierwszy syn Franciszka i Marii - Zbigniew, a w roku 1953 syn Ryszard.
Od roku 1951 Maria Szczerba – Bossowska pracowała, do chwili przejścia na emeryturę w roku 1981 w Zakładzie Poprawczym dla Nieletnich w Tarnowie. Placówka ta pozostawała początkowo pod bezpośrednim nadzorem Ministerstwa Sprawiedliwości, a w późniejszym okresie ówczesnego Sądu Wojewódzkiego w Tarnowie i stąd też wynika ponad 40-letni okres pracy Marii w instytucjach podległych Ministerstwu Sprawiedliwości, jednakże przez cały okres zatrudnienia na stanowiskach administracyjnych. Pracując w placówce wychowawczej była także członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego, angażowała się w pracę Związku, a w roku 1975 została odznaczona Złotą Odznaką ZNP.
W całym okresie pracy zawodowej dała się poznać jako osoba pracowita, kompetentna a także o wysokiej kulturze osobistej, dyskrecji, pogodnym usposobieniu, okazująca życzliwość i szacunek innym. Umiała nie tylko rozmawiać, ale także słuchać swoich rozmówców. Była autorką wielu okolicznościowych przemówień a także wierszy, a sporządzane przez nią pisma były na najwyższym poziomie merytorycznym i cechowała je zawsze kultura słowa.
Była osobą wierną najwyższym wartościom, konsekwentną w działaniu i miała dar nie tylko bezkonfliktowej współpracy, ale wręcz zjednywania sobie współpracowników, co przeradzało się często w bliskie, długotrwałe, a nawet kontynuowane dozgonnie znajomości i przyjaźnie.
Walory osobowości Marii Szczerba – Bossowskiej zostały dostrzeżone, uznane i docenione. W roku 1974 została odznaczona pamiątkowym medalem resortowym, w roku 1978 otrzymała Złoty Krzyż Zasługi, a w roku 1986 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Maria Szczerba – Bossowska pozostawała przy tym przez całe swoje życie osobą niezależną i nie związaną z żadną partią polityczną.
Do wyjazdu Marii Bossowskiej z Ciężkowic po przeżytych tu blisko 30 latach zmusiła ją sytuacja, w jakiej znalazła się po wojnie, ale łączność z Ciężkowicami utrzymywała do ostatnich lat swojego życia. Początkowo odwiedzała swoją matkę mieszkającą do roku 1959 w rodzinnym domu przy ciężkowickim Rynku, spędzała tu wolny czas ze swoim mężem i dziećmi, a po śmierci męża w roku 1979 nadal utrzymywała łączność z Ciężkowicami, dbając również o dom rodzinny, który odziedziczyła po matce. W domu tym pozwoliła także zamieszkać dozgonnie byłej pomocy domowej swojej matki - Józefie, która przyszła na służbę do rodziny Klimontowskich w roku 1916 tj. w roku narodzin Marii. To był też dowód szacunku i wdzięczności dla osoby, która całe swoje życie związała z rodziną Marii i z czasem stała się niemal członkiem rodziny. Ś+p Józefa Kiełbasa (zmarła w roku 1990) została pochowana w grobowcu rodzinnym swoich pracodawców.
Maria była z pewnością osobą niezwykłą. Łączyła w sobie bardzo wiele pozytywnych cech w wymiarze ponadczasowym. Urodziła się i wzrastała w innej epoce, w innym środowisku i w innych warunkach niż te, w których przyszło jej żyć później. Na progu dorosłego życia musiała zmierzyć się z koszmarem wojny i ludzkimi dramatami, których była świadkiem, a powojenna rzeczywistość była już zupełnie inna niż ta z czasów wczesnej młodości. We wszystkich tych okresach życia dochowała jednak wierności najwyższym wartościom, potrafiąc jednocześnie odnaleźć się w nowych warunkach. Była osobą wierną tradycji, ale nie skostniałą w swoich poglądach i postawie życiowej. Rozumiała zmieniający się świat i mawiała czasem: nie jestem w stanie naprawić świata, ale pragnę nie psuć go swoim postępowaniem.
Marzyły się jej podróże, pociągał lot samolotem, lubiła jazdę motocyklem w roli pasażerki, nie bała się prędkości. Była osobą stanowczą, rozważną, ale także odważną zarówno w walce o słuszną sprawę, jak też w zderzeniu z ryzykiem chociażby w podróży. Niestety uwarunkowania życiowe i stan zdrowia nie pozwolił jej zrealizować wielu marzeń.
Długo przyszło jej czekać na upragniony wyjazd do Wiednia znanego jej z opowiadań ojca, do Budapesztu czy do Bułgarii oraz na upragniony lot samolotem. Bardzo miło i z sentymentem wspominała także wyjazdy krajowe. Długotrwała choroba jej syna Ryszarda sprawiła, że Maria poświęciła się opiece nad synem, angażując się w tę opiekę całkowicie i bezgranicznie, kontynuując ją nawet wówczas, gdy sama wymagała już pomocy i opieki. Choroba syna była niezwykle bolesnym doświadczeniem w jej życiu.
Maria Szczerba – Bossowska zmarła w Tarnowie w dniu 4.04.2009 roku w wieku 93 lat. Pochowana została na Cmentarzu w Ciężkowicach, w grobowcu rodzinnym Bossowskich - Szczerbów. Nad trumną ś+p Marii Szczerba – Bossowskiej zostały wypowiedziane słowa, które nie tylko charakteryzowały Jej Osobę, ale były także przesłaniem pobudzającym do refleksji.
….” Udajesz się w swą ostatnią podróż w tej małej trumnie. Mieści się w niej Twoja szczupła, drobna postać. Ale nie ma jednak na świecie takiej trumny, która pomieściłaby wielkość Twej Osoby i Twego człowieczeństwa. Ta największa część Ciebie, Twoje człowieczeństwo, pozostaje z nami – nigdy nas nie opuszczaj – pozostań z nami na zawsze jako przykład godnego życia na ziemi. Nikogo nie bolało, że żyłaś wśród nas – boli, że odeszłaś ….”
Wyjaśnić wypada także sprawę zapisu dwuczłonowego nazwiska Marii Szczerba-Bossowskiej, a także pisownię nazwiska Bossowska. Maria Bossowska przyjęła po ślubie kościelnym z Franciszkiem Szczerbą nazwisko Szczerba. W okresie oficjalnego preferowania ślubów cywilnych w powojennej rzeczywistości lat 50-tych, Maria Szczerba potwierdziła swój związek małżeński aktem ślubu cywilnego, pod presją wywieraną na urzędników państwowych, ale skorzystała także z ustawowej możliwości zachowania nazwiska panieńskiego jako członu nazwiska złożonego. Ponieważ Maria nosiła już nazwisko męża Szczerba, nazwisko panieńskie Bossowska zostało dodane jako drugi człon, co nie było w pełni zgodne z konfiguracją zakładaną przez ustawodawcę, bowiem nazwisko Marii powinno brzmieć : Bossowska – Szczerba. Maria używała jednak konsekwentnie od czasu ślubu cywilnego przez całe dalsze życie nazwiska w brzmieniu: Maria Szczerba – Bossowska.
Nie została też wyjaśniona sprawa pisowni nazwiska rodowego Marii – Bossowska. W dokumentach dotyczących ojca Marii – Henryka, nazwisko występuje najczęściej w postaci Bosowski, jednakże on sam używał obu form, z własnoręcznym podpisem włącznie. Matka Marii – Helena używała konsekwentnie formy Bossowska, zarówno w jej własnoręcznych podpisach, jak też w dokumentach wystawianych przez różne instytucje. Podobnie Maria – córka Henryka i Heleny używała nazwiska Bossowska. Brat Marii – Bronisław używał natomiast nazwiska Bosowski, pisanego przez jedno s, a następnie także jego dzieci – syn Marian i córka Maria.
Maria Szczerba – Bossowska uregulowała formalnie zarówno sprawę zapisu nazwiska dwuczłonowego w brzmieniu: Szczerba – Bossowska, jak też pisownię nazwiska w brzmieniu Bossowska w oparciu o stosowną ustawę, co potwierdziły urzędowe decyzje wydane w tym zakresie przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w Tarnowie. Były to jednak działania o charakterze formalno-porządkującym, które nie wyjaśniały jednak przyczyny różnic zaistniałych w zapisie nazwiska rodowego Marii.
[ Życiorys Henryka Bossowskiego – ojca Marii ]
[ Życiorys Franciszka Szczerby – męża Marii z d. Bossowska ]
 Maria Bossowska - zdj?cie z okresu okupacji - sprzed roku 1943 |  Maria Bossowska - zam??na Szczerba - zdj?cie dedykowane m??owi Franciszkowi - 16.03.1950 |  Maria Szczerba - Bossowska 29.05.2003 - w wieku_87 lat |  Maria Szczerba - Bossowska - zdj?cie w Dowodzie Osobistym wydanym 5.04.1963 001 |
 Maria Bossowska wsród uczennic kl. I B Szko?y Handlowej w Tarnowie . Zako?czenie roku szkolnego 1930-31 |  Odznaczenia pa?stwowe Marii Szczerba - Bossowskiej - Z?oty Krzy? Zas?ugi i Krzy? Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski |  ?wiadectwa szkolne Marii Bossowskiej - kolejno Ci??kowice, Stary S?cz, Tarnów |
Informacje dotyczące Marii Szczerba – Bossowskiej przekazał jej syn Zbigniew Szczerba
10.02.2020 r.
