Inne

Muzeum Etnograficzne „Grociarnia” w Jastrzębi

„Grociarnia” – to izba regionalna założona w 1976r. w pomieszczeniach Domu Kultury w Jastrzębi. Nazwa pochodzi od słowa „groty” – wszelkiego rodzaju narzędzia i przedmioty wykorzystywane w domu.

Pomysł udokumentowania kultury materialnej Pogórzan, jednej z najmniejszych grup etnicznych w Polsce, zrodził się w połowie lat 70. XX stulecia z inicjatywy doktora Mieczysława Króla – emerytowanego kierownika wspomnianego Domu Kultury w Jastrzębi. W 2006 roku, dzięki zaangażowaniu środków z Sapardu, udało się dokończyć budowę budynku przeznaczonego na Muzeum Regionalne „Grociaria”.

W „Grociarni” urządzono kuchnię, izbę i sień – takie, jak w domu na wsi przed stu – dwustu laty.

Izba Regionalna posiada zbiory etnograficzne z zakresu kultury materialnej Pogórza Ciężkowickiego, obrazujące różne dziedziny twórczości ludowej oraz rolnictwa i rzemiosła kultywowanego w tym regionie. Zebrane zabytki ukazują dawne metody i narzędzia pracy, życie codzienne oraz zwyczaje mieszkańców regionu. Wśród eksponatów można zobaczyć m.in.: instrumenty i stroje ludowe z tego regionu. Znajdują się tam także wytwory rzemieślników żyjących na wsi, a także wyroby artystów ludowych.

Bogaty zbiór eksponatów podzielony jest tematycznie:
- narzędzia służące do pracy z włóknem np.: szczotki, międlice, żarna, niecki kołowrotek, cały warsztat tkacki, proste narzędzia do skręcania powrozów konopnych,
- narzędzia i wyroby kowalskie,
- narzędzia pomiarowe,
- narzędzia stolarskie,
- wyposażenie domu wiejskiego, gdzie można odnaleźć m.in.: skrzynie na odzież, drutowane dzbanki, stępki do tłuczenia pieprzu i cukru, cedzaki, a także żelazka rozgrzewane węglem drzewnym.

Na szczególna uwagę zwiedzających zasługuje drewniana putania – czyli duży kadłub starej drewnianej studni o długości 2,5m i średnicy 1m, który wydobyto przypadkowo podczas kopania nowej studni w roku 1974 na terenie posesji pana Rudolfa Kiełbasy w Jastrzębi. Według ówczesnego leśniczego – Stanisława Golinowskiego, wiek jodły z której wykonano ten element liczy około 400 lat.

Franciszek Pulit, "Izba Regionalna w Jastrzębiej", Tarnów 1977