Orłowski Zygmunt
Orłowski Zygmunt (właściwie Zygmunt Żaba) urodził się w Ciężkowicach 18 marca 1928 roku. Był najstarszym z trojga dzieci Daniela Żaby i Heleny z Kurczabów. Daniel Żaba był już wówczas długoletnim pracownikiem miejscowego urzędu pocztowego. Zatrudnienie na stanowisku listonosza uzyskał jeszcze w czasach Cesarstwa, pod koniec XIX stulecia. Zygmunt razem z siostrą Marią (1933-2010) i bratem Janem (1936 -1994) mieszkali w rodzinnym domu na Równi („Zazdrość”) przy dzisiejszej ulicy Cieszki.
Dzieciństwo i wczesną młodość spędził w Ciężkowicach, na nauce, pracy w polu i zabawie w towarzystwie licznych kolegów z sąsiedztwa. Pod koniec II wojny światowej został skierowany na przymusowe roboty w rejonie Tarnowa (tzw. dekunki), skąd udało mu się zbiec. Przez pewien czas musiał się ukrywać u dalszej rodziny, ponieważ był poszukiwany przez okupantów w rodzinnym domu.
Koniec wojny zbiegł się z tragicznym dla rodziny wydarzeniem. W 1947 roku zmarł ojciec, pozostawiając żonę oraz dzieci w trudnej sytuacji finansowej. Matka podjęła wówczas pracę w charakterze pomocy aptecznej u miejscowego aptekarza w rynku (u Kunów) i zdecydowała o sprzedaży części rodzinnego domu, aby móc wykształcić pierworodnego syna.
Zygmunt Orłowski ukończył studia wyższe na Moskiewskim Państwowym Uniwersytecie Pedagogicznym, na wydziale historycznym. Poznał wówczas wiele osób, które w późniejszych latach stały się bardzo znane m.in. Eduarda Szewardnadze (Prezydenta Gruzji), Jerzego Hoffmana (reżysera filmowego) i Dolores Ibaruri (rewolucjonistkę).
Po powrocie do Polski, 10 sierpnia 1954 roku poślubił w Jędrzejowie Wandę z Wiśniewskich, absolwentkę Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Miesiąc później małżonkowie rozpoczęli pracę nauczycielską w Otwocku pod Warszawą. 17 marca 1955 roku zmienili nazwisko na Orłowscy. Decyzja ta była spowodowana przede wszystkim pracą w szkole i złośliwymi docinkami uczniów, których obawiali się także w przyszłości. Pięć lat później Państwo Orłowscy przeprowadzili się razem z córką Ireną (ur. 1955) i synem Romanem (ur. 1959) na stałe do Warszawy. Oprócz pracy w wielu stołecznych placówkach oświatowych, Zygmunt Orłowski prowadził działalność społeczną za którą został odznaczony kolejno: srebrną odznaką honorową “Za zasługi dla Warszawy”, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, Związku Nauczycielstwa Polskiego, Polskiego Związku Wędkarskiego. Jego wielkimi pasjami, oprócz historii, była numizmatyka, filatelistyka, ale przede wszystkim wędkarstwo. Szczególnie chętnie wędkował w ukochanych Ciężkowicach (nad Białą i w kąśnieńskich stawach), które odwiedzał każdego roku, podczas letnich wakacji.
Pierwsze próby pisarskie podejmował jeszcze w czasach młodości, ale dopiero na emeryturze mógł w pełni poświęcić się działalności literackiej. W swoich wierszach „Ciężkowice – rodzinne ścieżki” (trzy tomiki ukazały się drukiem wyd.: 2002 – tomik I, 2003 – tomik II, 2004 – tomik III) tak jak i w sercu, nieodmiennie powracał do Ciężkowic. To właśnie Równia, Zazdrość, Skamieniałe Miasteczko, Rynek, cmentarz na którym spoczywali jego bliscy, były tematami jego licznych wierszy. Wspominał w nich odległe, przedwojenne czasy, ale także odnotowywał współczesne zmiany, które zachodziły w jego rodzinnym mieście.
Zmarł w Warszawie 17 stycznia 2005 roku, dziesięć lat po śmierci swojej ukochanej żony. Został pochowany na stołecznym cmentarzu północnym.
Opracowanie: Karolina Adamczyk – wnuczka Z. Orłowskiego, Warszawa 2014r.