Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bruśniku
Historia
Pierwsza informacja o parafii w Bruśniku pochodzi z 1346 roku, nie jest jednak znany czas budowy pierwszej świątyni. Istniał wtedy prawdopodobnie kościół drewniany. Na przełomie XV/XVI wieku powstała nowa, murowana świątynia o niewielkich rozmiarach, jednonawowa, z krótkim, oszkarpowanym prezbiterium prostokątnym. W drugiej połowie XVI w. świątynia została sprofanowana przez arian. Dzięki staraniom ówczesnego właściciela Bruśnika, Stanisława Rożena początkiem XVII w. kościół został odbudowany. Jednak w XVIII w. (1781r.) kościół został spalony i splądrowany, ocalał jedynie cudowny obraz Matki Bożej, który dziś znajduje się w ołtarzu głównym. Poprzedni kościół rozebrano około 1901 roku. Na jego miejscu, w 1903 roku na miejscu dawnego kościoła stanął nowy budynek. Kościół został zbudowany według projektu architekta Jana Sas- Zubrzyckiego pod kierunkiem Michała Serafina, w 1904 roku świątynie poświęcił bp Leon Wałęga. W 1955 roku kościół ozdobiła ornamentalna polichromia, która obecnie jest zamalowana. W późniejszym czasie wykonano witraże w nawie. W ostatnich latach świątynia przeszła gruntowną restaurację, m.in. odnowiono ołtarze i obrazy. Od dawna już w parafii bruśnickiej rozwija się kult słynącego łaskami cudownego obrazu Matki Bożej. Każdego roku 15 sierpnia odbywa się tutaj odpust, który przyciąga rzesze wiernych pielgrzymów.
Opis świątyni
Jest to budowla w stylu neoromańskim, chociaż dopatrzeć się w nim można także elementów neogotyckich. Kościół zbudowany jest z cegły, z użyciem kamienia. Jest to budowla trzynawowa, bazylikowa, z węższym od korpusu, zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Po bokach prezbiterium znajdują się: od południa - zakrystia z przedsionkiem, od północy wieża z kaplicą w przyziemiu. Nawy boczne są krótsze od korpusu, przy którym od zachodu jest przedsionek. Przy nim została dobudowana na zewnątrz wieżyczka schodowa, mieszcząca dojście na chór muzyczny. Wieżę wieńczy ostrosłupowy hełm, na kalenicy nawy wznosi się wysoka wieżyczka sygnaturkowa. Dachy świątyni pokryte są blachą miedzianą. Kościół na zewnątrz opięty jest uskokowymi przyporami, między którymi mieszczą się zamknięte półkoliście okna, szersze w nawach bocznych i węższe w prezbiterium. Kościół obwiedziony jest też gzymsem konsolowym. Fasada frontowa z przedsionkiem w przyziemiu, zwieńczona jest trójkątnym szczytem wypełnionym półkolistymi blendami. Dachy nad prezbiterium i nawą główną są dwuspadowe, oddzielone schodkowym szczytem. Nad nawami bocznymi dachy są pulpitowe. Wnętrze nakryte jest sklepieniami kolebkowymi i krzyżowymi, nawy rozdzielone są zamkniętymi półkoliście arkadami filarowymi.
Wraz z budową kościoła wzniesiona została kaplica (ołtarz polowy) i cztery kapliczki z rzeźbami ewangelistów w murowanym kamiennym ogrodzeniu.
Nawa główna otwarta jest do naw bocznych arkadami wspartymi na potężnych filarach. Kościół rozświetlają okna z witrażami pochodzącymi z różnych okresów. Najstarsze umieszczone są w prezbiterium (1905r.), przedstawiają św. Stanisława, św. Wojciecha (błędny podpis na witrażu „Bogarodzica dziewica”) oraz Wniebowzięcie NMP. W nawie północnej możemy zobaczyć nowe witraże przedstawiające Ostatnią Wieczerzę, Przemienienie wody w wino, a także Chrzest Chrystusa. W południowej zaś Ukryte życie Jezusa, Ofiarowanie w świątyni oraz Boże Narodzenie. Nad chórem umieszczony jest witraż przedstawiający Zesłanie Ducha Świętego.
W kościele znajdują się trzy ołtarze:
- ołtarz główny, neogotycki, wykonany w 1904 roku, później częściowo przerobiony. Część środkowa ołtarza nawiązuje do gotyckich ołtarzy skrzydłowych. W nim znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem (zwany tu obrazem Pani Bruśnickiej), gotycki, pochodzący z XV-XVI wieku. Na stronie internetowej Gościa Niedzielnego w artykule Dziecko w wózku czytamy: „Obraz namalowany jest na deskach z drzewa lipowego, o wymiarach 83 na 61 cm. Składa się z trzech desek: dwóch szerszych i jednej węższej. (...) Autor tego dzieła nie jest znany. Dokładna ekspertyza obecnego wyglądu obrazu, jak i drobnych fragmentów dawnego malowidła, każe przypuszczać, że powstał on pod koniec XVI w.” – pisał o wizerunku ks. Józef Wałaszek. Pierwsza wzmianka o nim jako o obrazie uprzywilejowanym pochodzi z 1694 roku.” Na zamykanych, metalowych skrzydłach przedstawiona jest scena Nawiedzenia św. Elżbiety. Po bokach obrazu, we wnękach w formie kapliczek umieszczone są figury aniołków. Górna część ołtarza tworzy otwartą arkadę z koroną w zwieńczeniu, przez którą doskonale widoczny jest witraż Wniebowzięcia NMP. Ołtarz ozdobiony jest gotyckimi elementami architektonicznymi.
- Ołtarz boczny (prawy) umiejscowiony w południowej nawie bocznej – eklektyczny, z 1870 roku. W poprzednim kościele był to ołtarz główny. W centralnym polu znajduje się duży obraz Świętej Trójcy, po bokach widnieją obrazy: Wniebowzięcie NMP i Św. Józefa, a także Matki Bożej i św. Dominika oraz Matki Bożej ze św. Antonim Padewskim. Ołtarz jest polichromowany ze snycerską dekoracją. W dolnej części ozdobiony motywami roślinnymi.
- Ołtarz boczny (lewy) umieszczony w kaplicy będącej przedłużeniem północnej nawy – eklektyczny, z 1904 roku. We wnęce, w środkowej części ołtarza znajduje się rzeźba Serca Pana Jezusa. Po bokach umieszczone są figury św. Anny z Marią oraz św. Józefa. Górna część ołtarza jest w formie frontu budynku zwieńczonego kopułą z krzyżem.
Wyposażenie kościoła:
- obraz Zwiastowania – znajduje się w prezbiterium, został wykonany przez Franciszka Wójcika w 1955 roku. Tło obrazu przedstawia widok na Tatry (Giewont, Małołączniak i Sarnią Skałę).
- obrazy: Św. Rodzina z XIX wieku oraz Ukrzyżowanie z XIX wieku,
- chrzcielnica kamienna pochodząca z XIX wieku,
- eklektyczna ambona i konfesjonały pochodzące z 1904 roku,
- organy 9-głosowe firmy Rieger z 1905 roku,
- cztery dzwony: Gotycki z XIV/XV wieku, z plakietkami Ukrzyżowania. Barokowy z 1670 roku, z plakietkami z herbami Abdank i Gryf oraz „Antoni” i „ Maryja”, oba wykonane w Odlewni dzwonów Felczyńskich w Przemyślu w 1977 roku
Kościół w Bruśniku został wpisany do rejestru zabytków dnia 16 lipca 1986 roku.
 |
 |
||
 |
 |
Dzieje Kościoła i cmentarzy
Obecny kościół został zbudowany w 1903-04 roku. Powstał na miejscu wcześniejszego kościółka, który ze względu na swe rozmiary był za mały dla potrzeb parafii. Wybudowany został w stylu neoromańskim, można jednak w bryle świątyni zauważyć elementy gotyckie. Cała konstrukcję zbudowano z cegły i kamienia. To połączenie nadaje powagi miejscu, w którym się znajduje. Budowa ma formę bazyliki z trzema nawami, środkowa jest większa i wyższa od dwóch pozostałych bocznych. Prezbiterium jest trójboczne. Po południowej stronie prezbiterium znajduje się zakrystia, zaś po północnej dość nietypowo wzniesiona wieża, na której umieszczono dzwony. Wieża posiada ostrosłupy strzelisty dach. Na szczycie dachu nad nawa główną znajduje się sygnatura. Przy wyjściu od nawy północnej zlokalizowana jest mała wieża, w której schodami można dojść na chór. Dach kościoła pokryty jest miedzią. Przy kościele znajduje się parkan, który wniesiono w 1908 roku. W jego obrębie znajdują się cztery kapliczki z figurami ewangelistów. Przed kościołem, od wschodu, położony jest ołtarz polowy. W środku świątyni znajdują się sklepienia kolebkowe w nawie głównej oraz krzyżowe w nawach bocznych. W świątyni znajdują się potężne filary, na których wspiera się cała konstrukcja budynku. Do środka dostaje się dużo światła przez duże okna, w których znajdują się witraże założone w tym stuleciu. Przedstawiają one sceny z życia Chrystusa i jego działalności z Ziemi Świętej. Ponadto witraże znajdują się też w prezbiterium. Są one najstarszymi w kościele i pochodzą z 1904 roku. Przedstawiają one św. Wojciecha, św. Stanisława i Wniebowzięcie NMP.
W prezbiterium przed nawą główną znajdują się ołtarze z 1904 roku, w późniejszym czasie odrestaurowany i częściowo przerobiony poprzez dodanie kilku elementów. W środku umieszczony jest obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Zwany jest obrazem Pani Bruśnickiej. W sąsiedniej południowej nawie znajduje się przeniesiony ołtarz ze starego kościoła. Wykonany został w 1870 roku i pełni funkcje ołtarza głównego w starej świątyni. Obecnie jest ołtarz Trójcy Przenajświętszej. Trzecim ołtarzem zlokalizowanym w nawie północnej pod wieżą jest ołtarz Serca Pana Jezusa. Pochodzi on z 1904 roku.
W kościele znajduje się piękna ambona zawieszona na jednym z filarów. Pochodzi ona z czasów budowy kościoła, podobnie jak dwa konfesjonały zlokalizowane w nawach bocznych. Całość uzupełniają organy na chórze z 1905 rojku. W wnętrzu znajdują się obrazy o tematyce religijnej. W prezbiterium znajduje się obraz Franciszka Wójcika pt. „Zwiastowanie”. Oprócz wspomnianego obrazu znajduje się inne m.in. Świętej Rodzinny, Ukrzyżowanie. Obok ambony stoi stara kamienna chrzcielnica. W kościele znajduje się 14 stacji Drogi Krzyżowej. Obrazy zostały namalowane i oprawiane w nowe ramy nawiązują do stylu świątyni. Są one kopiami wcześniejsze serii tejże drogi. Żadna parafia nie może istnieć bez miejsca kultu. W każdej wspólnocie znajduje się świątynia, będąca miejscem wspólnych modlitw wiernych. Tak również jest w bruśnickiej parafii. Pierwsza źródłowa informacja na temat Bruśnika dotyczy istnienia parafii. Nie przekazuje żadnych istotnych informacji tylko fakt istnienia. &n
