Hołda Aniela
Urodziła się 12 lutego 1899 roku w Jastrzębi (pow. Tarnów), jako córka Ludwika i Agaty z Gargasiów. Początkowo pobierała naukę w miejscowej szkole, ale wobec wyrażonego życzenia zostania nauczycielką, rodzice oddali Ją do pobliskich Ciężkowic gdzie ukończyła kl. 4 i 5, a potem prywatnie kl. 6. Po złożeniu egzaminu z zakresu kl. 6 podjęła naukę w Szkole Wydziałowej im. H. Sienkiewicza w Krakowie - Podgórzu, którą ukończyła w 1914 roku. Na skutek wybuchu I wojny światowej przebywała przez rok w domu. W latach 1915/16 – 1918/19 uczęszczała do Miejskiego Seminarium Nauczania Żeńskiego w Nowym Sączu, gdzie uzyskała świadectwo dojrzałości.
Od września 1919 roku rozpoczęła pracę pedagogiczną w Raszkowie (woj. wielkopolskie, pow. ostrowski), gdzie pracowała trzy lata. Równocześnie dużo pracowała społecznie, prowadziła koła zainteresowań z języka polskiego, historii i geografii Polski, była także instruktorem harcerzy.
Po złożeniu egzaminu praktycznego i ukończeniu Wyższego Kursu Nauczycielskiego w grupie matematyczno - chemiczno- fizycznej w Poznaniu, została przeniesiona do szkoły wydziałowej w Pleszewie, gdzie pracowała do czasu jej likwidacji. Także tam prowadziła drużynę, równocześnie pełniąc funkcję hufcowej, organizowała kursy, obozy, kolonie harcerskie. W tym samym czasie prowadziła w Pleszewie centralną pracownię fizyczno – chemiczną, w której raz w miesiącu prowadziła ćwiczenia z zakresu fizyki i chemii z nauczycielami z tamtejszego powiatu. Później pracowała w szkole powszechnej męskiej na funkcji zastępcy kierownika.
Z dniem 16 października 1933 roku przeniesiona została do Środy, gdzie objęła obowiązki kierowniczki organizującej się właśnie szkoły powszechnej żeńskiej, a stamtąd po roku i zakończeniu prac organizatorskich, przeniesiona została w charakterze nauczycielki do Poznania. Stało się to częściowo wskutek zabiegów referatu harcerskiego przy Kuratorium, celem objęcia obowiązków Komendantki Wielkopolskiej Chorągwi Harcerek. Od 1937 roku ze względu na zły stan zdrowia i niemożliwości prowadzenia dalej tak intensywnego trybu życia, przestała pracować w ZHP.
Po wybuchu wojny w 1939 roku i stosowanej przez okupanta akcji wysiedlenia, wróciła w rodzinne strony.
Od 1 lutego 1940 roku Aniela Hołda otrzymała posadę nauczycielki w Jodłówce Tuchowskiej (pow. tarnowski), a potem w rodzinnej wsi Jastrzębia, w charakterze kierowniczki szkoły. Przez cały okres okupacji pracowała w tajnym nauczaniu wraz z przybyłą z Poznania koleżanką Marią Zalipską. (Adam Bochnak, ”Z dziejów nauczania w powiecie tarnowskim w latach 1939-1945”, s.361.)
Po wojnie, pragnąc urzeczywistnić marzenia mieszkańców rodzinnej wsi, zamierzających jeszcze przed wojną wybudować nową szkołę, z uwagi na bardzo zły stan istniejącego budynku, Aniela Hołda poczyniła daleko idące starania, rozpoczynając oficjalnie budowę jesienią 1947 roku. Niestety, napotkała na opór części mieszkańców wsi pragnących budować nową szkołę przy kościele, czyli w innym miejscu bardzo rozległej wioski. Wykorzystując więc sprzyjające warunki polityczne, przeciwnicy budowanej przez panią Hołdę szkoły w centrum wsi rozgłosili, że budują ją kłamcy. Mimo bardzo wielu trudności i przeszkód (doszło nawet do aresztowania robotników na rozkaz wójta), przy pomocy wytrwałych mieszańców pozostałej części wsi, budowę szkoły zakończono w grudniu 1949 roku.
Wytężona praca organizatorska nie przeszkadzała Anieli Hołdzie pracować nadal na innych polach: kształciła analfabetów, szkoliła młodzież w zakresie przysposobienia rolniczego, prowadziła zespoły czytelnicze, założyła koło Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”, a potem pierwsze w powiecie koło ZMP, mimo, że krytykowano ją, iż prowadzone są złym duchu.
Po różnych szykanach i naciskach ze strony Inspektoratu Szkolnego w Tarnowie, pragnącego scedować przyznany przez Kuratorium OSK fundusz na wykończenie szkoły, na budowę drugiej prowadzonej „na dziko”, została w dniu 9 lutego 1951 roku zmuszona do natychmiastowego wyjazdu i objęcia nazajutrz pracy na terenie pow. krakowskiego.
Wyjechała więc pani Hołda natychmiast wraz z przyjaciółką, zgodnie z poleceniem, zostawiając z wielkim trudem wybudowany domek i brata inwalidę, wymagającego opieki.
Na nowej placówce w Piekarach k. Krakowa, w niewiarygodnie trudnych i surowych warunkach mieszkaniowych, siły i zdrowie obydwu nauczycielek tak się wyczerpały, że zostały z dniem 30 listopada 1951 roku przeniesione w stan spoczynku.
Po zmianach w 1956 roku mieszkańcy wsi starali się o przywrócenie do pracy pani Anieli Hołdy, ale ówczesny inspektor odmówił motywując decyzję m. i. „reakcyjnymi pociągnięciami” wymienionej. Dopiero na skutek żądania Powiatowej Komisji Rehabilitacyjnej przy ZNP w Tarnowie została przyjęta z dniem 1 września 1957 roku do pracy nauczycielskiej w Jastrzębi. W zmienionych już warunkach, uznawano niezwykle ofiarną i zawsze pełną poświęcenia pracę Anieli Hołdy dając temu wyraz czy to poprzez przyznanie czasem nagrody, czy chociażby Dyplomu 1000- lecia.
Pani Hołda pozostała nadal wierna idei harcerskiej, zgłaszając się do pracy w ZHP po reaktywowaniu go w 1956 roku. Zaświadczenie nr 23 z 3 lipca 1958 roku potwierdza stopień Harcmistrzyni Druhny Anieli Hołdy oraz określa jej funkcję jako drużynowej.
Z dniem 1 września 1967 roku na własną prośbę, po 45 latach pracy w zawodzie nauczycielskim, została przeniesiona w stan spoczynku. W uznaniu zasług została w 1984 roku odznaczona Złotą Odznaką ZHP. Aniela Hołda zmarła 8 kwietnia 1988 roku.
 |
 |
 |
 |
| medal dla A. Hołdy za wybudowanie szkoły | nowa szkoła | protokół | protokół |
 |
 |
 |
|
| protokoły ze sprzedaży starego budynku | stary budynek gospodarczy | rachunki |
Autor: Patryk Martyka, Zespół Szkół Publicznych w Jastrzębi, koordynator: Seweryn Baran
